Kalp hastaları ve Covid-19

Covid-19 salgını sürüyor ve bu hastalık için kalp hastaları risk grubunda. Bu durumda da kalp hastaları ve covid-19 konusu gündeme geliyor.

Covid-19 ve kalp hastaları konusu giderek daha ön plana çıkıyor. Enfeksiyonun kalp damar sistemi üzerine doğrudan etkisi zaten yeterince önemli. Buna bir de salgın nedeniyle rutin kontrolleri aksayan ve tanı ve tedavileri geciken kalp damar hastalarının eklenmesi büyük sorun yaratıyor.

Bu konuda bilgilendirme amacıyla Avrupa Kardiyoloji Derneği hastalara yönelik bir bilgilendirme çalışması ve kılavuzu hazırladı. Bu yazı dizisinde bu dokümandan da yararlanılarak kalp hastalarının sorunlarına yanıt verilmeye çalışılacaktır.

Covid-19 pandemisi sırasında kalp krizi ve inme

Aşağıdaki belirtileriniz varsa, acilen 118’i arayınız veya en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz.

Kalp krizi

• Giderek artan şiddetli göğüs ağrısı
• Şiddetli çarpıntı
• Nefes darlığı
• Bayılma

İnme

• Yüzde çarpılma
• Kol ve/veya bacakta güçsüzlük
• Konuşma güçlüğü

Unutmayın. Salgın sürecinde yapılmış “Evde Kal” çağrısı ve sokağa çıkma kısıtlamaları kalp krizi ve inme geçiren hastaları kapsamamaktadır. Bu hastalarda geçen her dakika önemlidir.

Kalp hastaları- Sık sorulanlar ve yanıtları

Kalp hastaları ve Covid-19 riski

• Bilinen bir kalp hastalığım var. Kalp rahatsızlığı olmayan bir bireye göre Covid-19’ a yakalanma riskim daha fazla mıdır?
  • Hayır – herhangi bir birey de enfeksiyona yakalanabilir. Fakat, altta yatan kalp hastalığı olan kişiler enfeksiyonun belirtilerini daha sık gösterir veya sağlıklı bireylere göre enfeksiyonu daha şiddetli bir şekilde geçirirler. Bugüne kadar, Covid-19’ a yakalanan çoğu insanda boğaz ağrısı, öksürük, ağrı ve ateşin eşlik ettiği hafif bir viral hastalık tablosu izlenmiştir, ancak bazı kişilerde (% 5’ e kadar) akciğer enfeksiyonu / pnömoni de görülebilir. Kalp rahatsızlığı olan kişilerin Covid-19’ a bağlı akciğer enfeksiyonu geçirme ihtimalinin daha yüksek olup olmadığı henüz net değildir, fakat bu hasta grubunun grip (influenza) gibi diğer virüslere bağlı akciğer enfeksiyonlarına yatkınlıkları göz önüne alındığında, bu ihtimalin daha yüksek olduğundan bahsedebiliriz.

• Enfekte olduğumu düşünürsem hastaneye gitmemem gerektiğini biliyorum, ama bilinen bir kalp rahatsızlığım varsa ne zaman tıbbi yardım için başvurmalıyım?
  • COVID-19 tanısı aldıysanız, evde semptomları yönetip yönetemeyeceğinizi kendinize sormanız gerekir. Sadece ateşiniz var ise parasetamol tedavisi ile evde ateşinizi kontrol edebileceğinizi unutmayın. Ancak, orta derecede veya ağır belirtiler varsa ve özellikle nefes darlığı çekiyorsanız, lütfen gecikmeden tıbbi yardım için başvurun.
  • Evde izole olurken kullanılacak ilaçlar ile ilgili olarak doktorunuzun talimatları dışına çıkmayın.

Kalp hastaları ve Covid-19 açısından kimler riskli?

• Şiddetli Covid-19 belirtileri gösterme riski, kalp rahatsızlığı olan tüm hastalar için benzer midir yoksa farklılıklar var mıdır?
  • Enfeksiyona yakalanmanın temel prensibi tüm bireyler için aynıdır. Virüs, enfekte bir kişiden öksürme, hapşırma veya konuşma sırasında havaya saçılan damlacıklar yoluyla bulaşır. Virüs vücuda girdiğinde, akciğerlere doğrudan zarar verir ve kardiyovasküler sisteme iki yolla stres uygulayan enflamatuvar bir yanıtı tetikler. İlk olarak, akciğerleri enfekte ederek kan oksijen seviyelerini düşürür ve ikincisi, virüsün direkt enflamatuvar etkileri kan basıncının düşmesine neden olur. Bu gibi durumlarda kalp, büyük organlara oksijen sağlamak için daha hızlı ve çok çalışmak durumunda kalır. Aşağıdaki hasta grupları yüksek risk altındadır:
    • Organ nakli hastaları
    • Kemoterapi veya radyoterapi alan kanser hastaları
    • Lenfoma ya da löseminin eşlik ettiği kalp hastaları gibi
      bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler kuramsal olarak virüs bulaş riskinin ve virüse yenik düşme olasılığının en yüksek olduğu gruptur. Diğer yüksek risk grupları, yaşlı ve düşkün bireyler ile eşlik eden kalp damar hastalığı olan gebe kadınları içermektedir.
    • Kalp yetersizliği
    • Dilate kardiyomiyopati
    • Aritmojenik sağ ventrikül kardiyomiyopatisinin ileri şekilleri
    • Obstruktif hipertrofik kardiyomyopatisi olan kişiler
    • Doğumsal siyanotik kalp hastalığı olan bireyler
      kalp hastaları arasında en yüksek risk grubundadır.

Özel durumlarda kalp hastaları ve Covid-19

• Kalp pilim (veya implante edilmiş defibrilatörüm) var. Covid-19 enfeksiyonu benim için ilave risk yaratır mı?
  • Virüsün kalp pili ve kardiyak defibrilatör gibi implante edilmiş kardiyak cihazları etkilediğine veya kapak hastalarında enfektif endokardit yaptığına dair henüz bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak, kalp pili veya defibrilatör takılmasına neden olan hastalık dolayısıyla taşıdığınız risk aynen devam eder.

• Kalp kapak hastasıyım. Covid-19 enfeksiyonu benim için özel risk yaratır mı?
  • Covid-19 enfeksiyonunun kalp kapak hastalarında enfektif endokardit yaptığına dair henüz bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak, kalp kapak hastalığına bağlı olarak gelişen kalpteki fonksiyon ve ritm bozukluklarının yarattığı sorunlar konusunda dikkatli olmak gerekir.

• Brugada Sendromu hastasıyım, almam gereken özel önlemler var mı?
  • Brugada Sendromu tanısı almış hastalarda özellikle vücut ısısının 39^oC ‘nin üzerine çıktığı durumlarda ölümcül aritmi riski artar. Bu tip hastaların ateşleri parasetamol ve soğuk/ılık spanç uygulamalarıyla agresif olarak tedavi edilmelidir.

• Atriyal fibrilasyonum var – koronavirüs enfeksiyonuna yakalanma olasılığım daha mı yüksek?
  • Atriyal fibrilasyon tek başına enfeksiyon riskini arttırmaz.
    • Bununla birlikte, çoğu atriyal fibrilasyon hastası yaşlıdır ve kalp yetmezliği, hipertansiyon ve diyabet gibi ek hastalıkları mevcuttur, bu da enfekte olmaları durumunda hastalığı daha ciddi geçirmeleri olasılığını taşır.
    • Atriyal fibrilasyonu olan hastaların Covid-19 enfeksiyonu sırasında kalp hızları artabilir ve bu durum kalp hızını düşürücü ilaç kullanan hastaların ilaç dozlarını değiştirmesi gereğini ortaya çıkartabilir. Hastaların doktorlarıyla görüşmeden ilaç veya doz değişikliği yapması önerilmez.
    • Atriyal fibrilasyonu önlemek üzere ilaç kullanan hastalar (persistan atriyal fibrilasyon hastaları) Covid-19 enfeksiyonu sırasında kullanmakta oldukları ritm düzenleyici ilaçlarını aynen kullanmaya devam etmelidirler.

Covid-19 hangi sorunlara yol açar?

• Koronavirüsün kalp krizi veya aritmilere (ritm bozukluğu) neden olabileceğini okudum, bu doğru mu?
  • Virüsün enflamatuvar etkilerine dayanarak, viral enfeksiyonun koroner arterlerde aterosklerotik plakların (yağ birikintileri) rüptürüne neden olabileceği ve kalp krizine yol açabileceği yönünde teorik riskler söz konusudur. Covid-19 seyri sırasında şiddetli göğüs ağrısı başlayan kişiler hiç vakit kaybetmeden 112 Acil Servisini aramalıdır.
  • Şiddetli sistemik enflamatuvar durumlar bazı kişilerde aritmileri ve hatta atriyal fibrilasyonu tetikleyebilir.
  • Viral enfeksiyonun yol açtığı akut enflamasyon hem kardiyak hem de böbrek fonksiyonlarını kötüleştirebilir.

• Covid-19’ un myokardit veya perikardite neden olabileceği yönünde bilgiler duydum. Daha önceden miyokardit / perikardit geçirdim, bu durum beni bu sorunların tekrarlaması için daha riskli yapar mı?
  • Geçmişte miyokardit veya perikardit geçiren bir bireyin Covid-19 nedeniyle aynı komplikasyonu geliştirme riskinin daha yüksek olduğuna dair bir kanıt yoktur. Bazı miyokardit vakalarının nükseden ve tekrar iyileşen bir seyri olduğu kabul edilmektedir.
  • Bugüne kadar Covid-19 hastalığına yol açan virüsün kalbi doğrudan etkilediğine dair bir kanıt yoktur; bununla birlikte, enfeksiyonun neden olduğu akut enflamatuvar yanıt kardiyak fonksiyonları kötüleştirebilir ve kalp yetersizliği olan hastalarda semptomları şiddetlendirebilir.

Sonuç

Riski azaltmak için her bireyin uyması gereken kurallar vardır. Kalp rahatsızlığınız varsa, aşağıdaki önlemler daha da önemlidir:

• Hasta olan insanlardan uzak durun.
• Ev dışında mutlaka maske takın. Kalabalık ortamlara girmek zorunda kalırsanız çift maske ve siperlik kullanın
• Mümkün olduğunca diğer kişiler ile aranızda en az iki metre mesafe bırakın.
• Ellerinizi en az 20 saniye boyunca sabun ve ılık suyla iyice yıkayın.
• Öksürdüğünüzde ağzınızı bir mendille örtün veya dirseğinizin iç kısmına öksürün.
• Hapşırırken burnunuzu bir mendille örtün veya dirseğinizin iç kısmını kullanın.
• Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının.
• Kapı tokmağı, tutamak, direksiyon simidi veya elektrik düğmeleri gibi sık dokunulan yüzeyleri virüsten arındırmak için dezenfektanla temizleyin.
• Olabildiğince evde kalın ve mümkün ise evden çalışın.
• Ateş (37.8°C veya üzeri), öksürük veya akciğer enfeksiyonu gibi belirtileriniz varsa, kendi kendinizi izole edin.

Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.